نشاسته و کاربرد آن در صنعت

نشاسته و کاربرد آن در صنعت

نشاسته، نوعی پلی ساکارید تشکیل‌ شده از مونومرهای گلوکز و در آب نامحلول است و از آن برای تولید چسب و کاغذ و در صنایع نساجی استفاده می‌کنند. نشاسته‌ های اصلاح‌ شده مختلف در صنعت به کار می‌ روند و از مشتق سازی و ایجاد استات ها، فسفات‌ها و هیدروکسی آلکیل اترها به دست می‌آیند.

از لحاظ ساختاری نشاسته یک ترکیب خوشه ‌ای از پلیمرهای خطی است که در آن پیوندهای زنجیری آلفا 1 و 4 ستونی از واحدهای گلوکز و شاخه‌ های فرعی با پیوند آلفا 1 و 6 تشکیل‌ شده‌اند. نشاسته در مولکول به عنوان انرژی ذخیره می‌شود.

انواع نشاسته

نشاسته‌ها یا حیوانی هستند یا گیاهی، که در نوع حیوانی که «گلیکوژن» نام دارد و در کبد ذخیره می‌شود تا هنگام نیاز بدن به انرژی استفاده شود و ازلحاظ ساختار و سایر خواص با نشاسته گیاهی متفاوت است و در گیاهان، نشاسته در اندام سلولی ویژه به نام «آمیلوپلاست» ذخیره می‌شود. در اغلب میوه‌ها، دانه‌ها، غلات و غده‌های گیاهی (سیب‌زمینی) یافت می‌شود.

بیشتر بدانیم :محصول لاتکس XSBR ظریف مصور

چهار منبع عمده نشاسته ذرت، سیب‌زمینی، گندم و برنج هستند.

کاربردهای نشاسته

نشاسته علاوه برای تهیه برخی غذاها، کاربردهای زیادی در صنعت چسب، کاغذ، پارچه و غیره دارد ولی موضوع بحث ما نشاسته در رزین و کاربرد آن در ساخت انواع چسب و رزین می‌باشد.

بیشتر بدانید : ساختار و فرایند تولید لاتکس استایرن بوتادین کربوکسیل دار (XSBR)؟

6 فاکتور مهم در مرحله تولید نشاسته عبارت ‌اند از:

  1. ویسکوزیته: عبارت است از مقاومت به جریان‌پذیری یک سیال در شرایط دمایی ثابت را ویسکوزیته یا گران‌روی گویند.
  2. محدوده نرمال مواد جامد در چسب.
  3. PH یا میزان خاصیت اسیدی یا بازی بودن.
  4. دمای ژلاتینی شدن یعنی دمایی که دانه‌های آن شروع به واکشیده شدن می‌نماید و غلیظ شدن آن به وضوح قابل مشاهده است.
  5. بوی چسب
  6. میزان پرکنندگی در چسب

نشاسته در چسب و رزین

حرارت ذخیره‌سازی چسب، فرمولاسیون چسب مورد استفاده و نقطه ژلاتینی شدن آن بسیار مهم می‌باشد. اضافه کردن مواد شیمیایی به چسب، مقاومت به چسبندگی لایه‌های مقوا در دو ورق مشابه افزایش می‌یابد. مواد افزودنی چسب به کنترل رطوبت و همچنین به عدم جذب رطوبت جوی در خط چسب و در حین انبار کردن ورق‌ها کمک می‌کنند. در ضمن مواد افزودنی مقاومت به ترکیدگی ورق مقوا را 8 تا 10 درصد بهبود می‌بخشند.

برای کنترل قارچ‌ها و باکتری‌های نامناسبی که در محل‌های تهیه و استفاده چسب نـشاسته رشد می‌کنند، باید مواد مناسبی بکار برده شود. همچنین شستشوی مداوم و تمیز کردن تانک‌های ذخیره چسب و خطوط انتقال نیز خیلی ضروری است.

کاربرد نشاسته در ساخت انواع چسب و رزین

نقش نشاسته در ساخت انواع چسب، نقش بسزایی در تولیدات صنایع به خصوص صنایع پارچه، کاغذ و بسته‌بندی ایفا می‌کند. دقت در ساخت چسب توسط مدیر تولید بسیار مهم است، چراکه فاکتورهای چسب مناسب برای ساخت ورق با کیفیت عالی بسیار زیاد بوده که همگی باید باهم رعایت شوند و غفلت از یکی به معنی کاهش چشمگیر کیفیت خواهد بود. از نسبت‌های مختلف آب و نـشاسته و سود برای ساخت پایه چسب و از بخار هم برای افزایش دمای آب برای حل دانه‌های گرانولی نشاسته استفاده می‌شود.

اگر حرارت زیاد باشد فرایند ژلاتینی شدن به تأخیر می‌افتد و ممکن است مشکل پیوند بین کاغذها به وجود آید و سرعت خط تولید کاهش یابد. همچنین اگر حرارت خیلی کم باشد ژله شدن پیش از موعد اتفاق می‌افتد که سبب تشکیل پیوند بسیار ضعیف خواهد شد.

چسب مناسب برای ماشین‌های با سرعت بالا، چسبی است که با سرعت‌های بالا پایدار بوده و نقطه ژله‌ای شدن پایین و بافت مناسب داشته باشد و در سرعت زیاد در حین پهن شدن منسجم بوده و حباب و سوراخ ایجاد نشود. این چسب، سرعت تولید بالا، مصرف کم انرژی و کاربرد مناسب با ضایعات کم خواهد داشت.